Saraybosna (6) - Her Şey Biz Yaşarken Oldu
Şair
"her şey ben yaşarken oldu, bunu bilsin insanlar
ben yaşarken koptu tufan
ben yaşarken yeni baştan yaratıldı kâinat
her şeyi gördüm içim rahat
gök yarıldı, çamura can verildi
linç edilmem için artık bütün deliller elde
kazandım nefretini fahişelerin
lânet ediyor bana bakireler de" diyor.
Evet her şey biz yaşarken oldu. "Bunu hatırlasın insanlar" niyetiyle aşağıda Bosna-Hersek'te yakın geçmişimizde yaşanan büyük trajedinin kısa bir kronolojisine yer vereceğim. Kıyaslama imkânı sağlasın diye, hatırlaması kolay olsun diye aynı dönemlerde Türkiye'deki gündemimizi de ilave edeceğim bu kısa kronolojinin altına...
***
1986
"Sırbistan Sanatlar ve Bilimler Akademisi"ndeki milliyetçi Sırp entellektüeller, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin (YSFC) eleştirisini yapan bir memorandum yayınlar. Memorandum YSFC'yi meydana getiren 6 cumhuriyetten biri olan Sırbistan'ın, diğer cumhuriyetler tarafından istismar edildiğini belirtirken, memorandumda kullanılan dil ile Sırplar ayaklanmaya davet edilir.
1989
Slobodan Miloşeviç I.Kosova Savaşı'nın 600. yıldönümü vesilesiyle Kosova Özerk Bölgesi'nde 1 milyon Sırpı toplayarak gövde gösterisi yapar. Kosova'nın özerkliğini kaldırdığını ilân eder.
1989 - Türkiye'nin Gündemi
* Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in başvurusu üzerine, "üniversitelerde bayan öğrencilerin türban takmalarına izin veren" yasal düzenlemeyi iptal eder.
* Yerel Seçimler yapılır. Oy dağılımı : SHP 28.7 ,DYP 25.1 ,ANAP 21.8 ,RP 9.8 ,DSP 9.0
* Türkiye'de ilk tüp bebek (Ece Çoker) Ege Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi'nde dünyaya gelir.
* Fenerbahçe Rıdvan, Oğuz, Aykut, Schumacher ve Hasanlı kadrosuyla 103 gol atarak Türkiye Ligi şampiyonu olur.
* Bulgaristan Türkleri Jivkov'un uygulamalarından dolayı Türkiye'ye zorunlu olarak göç etmeye başlar.
* TBMM'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 3. tur oylamalası sonunda Turgut Özal Cumhurbaşkanı seçilir.
1991
Radovan Karaciç liderliğindeki "Sırp Demokratik Parti" (SDS) Bosna-Hersek Cumhuriyeti'nde "Sırp Otonom Bölgeleri" ilân eder. Bu olayla birlikte Bosna-Hersek kurumları ülkenin bazı bölümlerinde kontrolü yitirmeye başlar.Hırvatistan, Slovenya ve Makedonya YSFC'den ayrılırlar. Yugoslavya ordusu, Sırp ordusuna dönüşerek Slovenya ve Hırvatistan'a saldırır.
1991 - Türkiye'nin Gündemi
* Halk oyunu Baba'ya verir. 38 yaşında emeklilik vadeden Demirel, halkın teveccühüyle yeniden başbakan seçilir.
* Bir başka Baba, Baba Bush Irak'ı bombalar.
* Orta Asya Türk Cumhuriyetleri bağımsızlıklarını ilân eder.
* Türkiye'nin Atina Büyükelçiliği Basın Ataşesi Yardımcısı Çetin Görgü öldürülür. Saldırıyı 17 Kasım Örgütü üstlenir.
* Sezen Aksu "Hadi Bakalım, Kolay Gelsin" der...
* Fenerbahçe Futbol Şube Sorumlusu Aziz Yıldırım Tanju Çolak'ın Galatasaray'dan Fenerbahçe'ye transferini gerçekleştirir.
* "1-2-3 gol yetmez
4-5-6 olsun
Metin, Ali, Feyyaz olsun
Beşiktaş'ım şampiyon olsun"
Beşiktaş Gordon Milne yönetiminde bir kez daha şampiyon olur.
* "Aboneyim abone, biletleri cebimde,
Ballı lokma tatlısı, hadi aman hayırlısı"
Showgirl Yoncimik'in "Abone" albümü 2 milyon satar.
1992
OCAK - Bosnalı Sırplar yeni bir anayasa kabul ederek "Bosna Sırp Cumhuriyeti'nin temellerini atar.
MART - Gerçekleştirilen referandumdan hareketle Bosna - Hersek bağımsızlığını ilân eder. Sırp milislerin lideri Karaciç "Bağımsızlığı kabu letmeyeceğiz. Eğer Bosna bağımsız olursa Müslüman, Sırp ve Hırvat çatışmasından kaçamayız. Umarım bu bir uyarı olur. Aksi takdirde Kuzey İrlanda Bosna-Hersek'in yanında bir tatil merkezi gibi kalır" açıklamasını yapar.
Kısa bir süre sonra Karaciç liderliğindeki Sırp milisler yollara barikat kurmaya, Müslüman yerleşim merkeslerine saldırılar düzenlemeye ve hayatı zorlaştıran eylemler yapmaya başlar. Sırbistan'dan gelen milisler ve federal ordunun sağladığı destekle eylemler kısa bir sürede katliama dönüşür.
NİSAN - AB Bosna-Hersek'in bağımsızlığını tanır. Eş zamanlı olarak (Kurban Bayramının ikinci günü) Sırp milislerin (Çetnikler) Saraybosna'yı terörize eden eylemleri başlar. Barikatlarla başlayan eylemler kısa bir süre sonra 3.5 sene boyunca sürecek olan kuşatmaya dönüşür. Amaç Saraybosna ve Bosna-Hersek'te yaşayan tüm Boşnakları göçe zorlayarak topraklarına el koymaktır.
Avrupa'nın en büyük 3. ordusu olan Eski Yugoslavya her bakımdan Sırp Çetniklere destek verirken, BM inanılması güç bir kararla tüm eski Yugoslavya cumhuriyetlerine silah ambargosu getirir. Kararın tercümesi Sırbistan'dan destek gören Çetniklerin karşısında Bosnalıların silahsız ve katliama açık bırakılmasıdır.Saraybosna'yı çevreleyen tepeleri kuşatan Çetnikler 3,5 sene sürecek olan kuşatmada top, havan, füze ve keskin nişancı ateşleriyle şehri cehenneme çevirir ancak Bosnalıların inanılmaz direnişi sayesinde şehre giremezler.
1992 - Türkiye'nin Gündemi
* Dev-Sol ve PKK spekülatif eylemleriyle ülkeyi kana bular.
* Erzincan'da deprem olur. Bilanço: 498 ölü, 100.000 evsiz.
* Burak Kut "Benimle Oynama" , Tarkan "Kıl oldum abi" der... Yer yerinden oynar.* HEP kökenli milletvekilleri SHP'den istifa eder.
* Cumhurbaşkanı Özal'a silahlı saldırı düzenleyen Kartal Demirağ, şartlı tahliyeden yararlanarak serbest bırakılır.
* "Cazibe Hanım Gündüz Düşeri" görür.
* Kaçak Mercedes davasında yargılanan futbolcu Tanju Çolak, 9 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılır. Sevgilisi Hülya Avşar'dan ayrılır.
* DYP ve SHP, "Turgut Özal'ı Cumhurbaşkanlığı'ndan indirmek için" gerekli Anayasa değişikliği konusunda anlaştıklarını açıklar.
* Hülya Avşar'ın mastürbasyon sahnelerinin konuşulduğu Berlin in Berlin'i 325.000 kişi izler.
* Naim Süleymanoğlu, Barcelona Olimpiyatları'nda altın madalya kazanır.
* Başrollerini Sheron Stone ve Michael Douglas'ın oynadıkları Temel İçgüdü filminin gösterimi, 'Muzır' olduğu gerekçesiyle yasaklanır.
* Beşiktaş 3. kez üstüste şampiyon olur...
***
Evet dostlar... Biz yaşarken oldu her şey...
Bilmem hatırladınız mı?
"her şey ben yaşarken oldu, bunu bilsin insanlar
ben yaşarken koptu tufan
ben yaşarken yeni baştan yaratıldı kâinat
her şeyi gördüm içim rahat
gök yarıldı, çamura can verildi
linç edilmem için artık bütün deliller elde
kazandım nefretini fahişelerin
lânet ediyor bana bakireler de" diyor.
Evet her şey biz yaşarken oldu. "Bunu hatırlasın insanlar" niyetiyle aşağıda Bosna-Hersek'te yakın geçmişimizde yaşanan büyük trajedinin kısa bir kronolojisine yer vereceğim. Kıyaslama imkânı sağlasın diye, hatırlaması kolay olsun diye aynı dönemlerde Türkiye'deki gündemimizi de ilave edeceğim bu kısa kronolojinin altına...
***
1986
"Sırbistan Sanatlar ve Bilimler Akademisi"ndeki milliyetçi Sırp entellektüeller, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin (YSFC) eleştirisini yapan bir memorandum yayınlar. Memorandum YSFC'yi meydana getiren 6 cumhuriyetten biri olan Sırbistan'ın, diğer cumhuriyetler tarafından istismar edildiğini belirtirken, memorandumda kullanılan dil ile Sırplar ayaklanmaya davet edilir.
1989
Slobodan Miloşeviç I.Kosova Savaşı'nın 600. yıldönümü vesilesiyle Kosova Özerk Bölgesi'nde 1 milyon Sırpı toplayarak gövde gösterisi yapar. Kosova'nın özerkliğini kaldırdığını ilân eder.
1989 - Türkiye'nin Gündemi
* Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in başvurusu üzerine, "üniversitelerde bayan öğrencilerin türban takmalarına izin veren" yasal düzenlemeyi iptal eder.
* Yerel Seçimler yapılır. Oy dağılımı : SHP 28.7 ,DYP 25.1 ,ANAP 21.8 ,RP 9.8 ,DSP 9.0
* Türkiye'de ilk tüp bebek (Ece Çoker) Ege Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi'nde dünyaya gelir.
* Fenerbahçe Rıdvan, Oğuz, Aykut, Schumacher ve Hasanlı kadrosuyla 103 gol atarak Türkiye Ligi şampiyonu olur.
* Bulgaristan Türkleri Jivkov'un uygulamalarından dolayı Türkiye'ye zorunlu olarak göç etmeye başlar.
* TBMM'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 3. tur oylamalası sonunda Turgut Özal Cumhurbaşkanı seçilir.
1991
Radovan Karaciç liderliğindeki "Sırp Demokratik Parti" (SDS) Bosna-Hersek Cumhuriyeti'nde "Sırp Otonom Bölgeleri" ilân eder. Bu olayla birlikte Bosna-Hersek kurumları ülkenin bazı bölümlerinde kontrolü yitirmeye başlar.Hırvatistan, Slovenya ve Makedonya YSFC'den ayrılırlar. Yugoslavya ordusu, Sırp ordusuna dönüşerek Slovenya ve Hırvatistan'a saldırır.
1991 - Türkiye'nin Gündemi
* Halk oyunu Baba'ya verir. 38 yaşında emeklilik vadeden Demirel, halkın teveccühüyle yeniden başbakan seçilir.
* Bir başka Baba, Baba Bush Irak'ı bombalar.
* Orta Asya Türk Cumhuriyetleri bağımsızlıklarını ilân eder.
* Türkiye'nin Atina Büyükelçiliği Basın Ataşesi Yardımcısı Çetin Görgü öldürülür. Saldırıyı 17 Kasım Örgütü üstlenir.
* Sezen Aksu "Hadi Bakalım, Kolay Gelsin" der...
* Fenerbahçe Futbol Şube Sorumlusu Aziz Yıldırım Tanju Çolak'ın Galatasaray'dan Fenerbahçe'ye transferini gerçekleştirir.
* "1-2-3 gol yetmez
4-5-6 olsun
Metin, Ali, Feyyaz olsun
Beşiktaş'ım şampiyon olsun"
Beşiktaş Gordon Milne yönetiminde bir kez daha şampiyon olur.
* "Aboneyim abone, biletleri cebimde,
Ballı lokma tatlısı, hadi aman hayırlısı"
Showgirl Yoncimik'in "Abone" albümü 2 milyon satar.
1992
OCAK - Bosnalı Sırplar yeni bir anayasa kabul ederek "Bosna Sırp Cumhuriyeti'nin temellerini atar.
MART - Gerçekleştirilen referandumdan hareketle Bosna - Hersek bağımsızlığını ilân eder. Sırp milislerin lideri Karaciç "Bağımsızlığı kabu letmeyeceğiz. Eğer Bosna bağımsız olursa Müslüman, Sırp ve Hırvat çatışmasından kaçamayız. Umarım bu bir uyarı olur. Aksi takdirde Kuzey İrlanda Bosna-Hersek'in yanında bir tatil merkezi gibi kalır" açıklamasını yapar.
Kısa bir süre sonra Karaciç liderliğindeki Sırp milisler yollara barikat kurmaya, Müslüman yerleşim merkeslerine saldırılar düzenlemeye ve hayatı zorlaştıran eylemler yapmaya başlar. Sırbistan'dan gelen milisler ve federal ordunun sağladığı destekle eylemler kısa bir sürede katliama dönüşür.
NİSAN - AB Bosna-Hersek'in bağımsızlığını tanır. Eş zamanlı olarak (Kurban Bayramının ikinci günü) Sırp milislerin (Çetnikler) Saraybosna'yı terörize eden eylemleri başlar. Barikatlarla başlayan eylemler kısa bir süre sonra 3.5 sene boyunca sürecek olan kuşatmaya dönüşür. Amaç Saraybosna ve Bosna-Hersek'te yaşayan tüm Boşnakları göçe zorlayarak topraklarına el koymaktır.
Avrupa'nın en büyük 3. ordusu olan Eski Yugoslavya her bakımdan Sırp Çetniklere destek verirken, BM inanılması güç bir kararla tüm eski Yugoslavya cumhuriyetlerine silah ambargosu getirir. Kararın tercümesi Sırbistan'dan destek gören Çetniklerin karşısında Bosnalıların silahsız ve katliama açık bırakılmasıdır.Saraybosna'yı çevreleyen tepeleri kuşatan Çetnikler 3,5 sene sürecek olan kuşatmada top, havan, füze ve keskin nişancı ateşleriyle şehri cehenneme çevirir ancak Bosnalıların inanılmaz direnişi sayesinde şehre giremezler.
1992 - Türkiye'nin Gündemi
* Dev-Sol ve PKK spekülatif eylemleriyle ülkeyi kana bular.
* Erzincan'da deprem olur. Bilanço: 498 ölü, 100.000 evsiz.
* Burak Kut "Benimle Oynama" , Tarkan "Kıl oldum abi" der... Yer yerinden oynar.* HEP kökenli milletvekilleri SHP'den istifa eder.
* Cumhurbaşkanı Özal'a silahlı saldırı düzenleyen Kartal Demirağ, şartlı tahliyeden yararlanarak serbest bırakılır.
* "Cazibe Hanım Gündüz Düşeri" görür.
* Kaçak Mercedes davasında yargılanan futbolcu Tanju Çolak, 9 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılır. Sevgilisi Hülya Avşar'dan ayrılır.
* DYP ve SHP, "Turgut Özal'ı Cumhurbaşkanlığı'ndan indirmek için" gerekli Anayasa değişikliği konusunda anlaştıklarını açıklar.
* Hülya Avşar'ın mastürbasyon sahnelerinin konuşulduğu Berlin in Berlin'i 325.000 kişi izler.
* Naim Süleymanoğlu, Barcelona Olimpiyatları'nda altın madalya kazanır.
* Başrollerini Sheron Stone ve Michael Douglas'ın oynadıkları Temel İçgüdü filminin gösterimi, 'Muzır' olduğu gerekçesiyle yasaklanır.
* Beşiktaş 3. kez üstüste şampiyon olur...
***
Evet dostlar... Biz yaşarken oldu her şey...
Bilmem hatırladınız mı?
Yorumlar
»