Mora Çalan Mavi

15 - 16 sene kadar evveldi. Murat Belge’nin Tarih Vakfı Yunt Yayınları’ndan çıkmış “İstanbul Gezi Rehberi”ni elime almış, şehri arşınlıyorum. Üsküdar’da, Mihrimah Sultan Camii’ndeyim. Murat Belge, eserin Sinan’ın acemilik çalışması olduğundan, duvarların monotonluğundan, simetrinin başarısızlığından, mekânın ne kadar karanlık kaldığından, zaten Koca Sinan’ın Mihrimah Sultan’a aşık olduğu dedikodularından dem vurup duruyordu gezi rehberinde. Elimdeki kitap karşımdaki eserden bahsediyordu bahsetmesine de bir şeylerin eksik kaldığını, bir bakış açısı sorunu olduğunu da hissediyordum el yordamıyla. Sonra, seneler sonra Turgut Bey’in “Kubbeyi Yere Koymamak” isimli kitabındaki değerlendirmelerini okudum Üsküdar Mihrimah Sultan Külliyesi ile ilgili. Sinan’ın topografyayla uyum için, boğazla bir ahenk yakalamak için, eseri hareketlendirmek için sergilediği hünerleri anlatıyordu teker teker. Ayrıntıları okudukça adeta bir mucizeyle karşı karşıya kalmış gibi ürpermiş, seneler sonra öğrenilen b...

Bunca baş döndürücü ayrıntının arasında külliyede bana en çok tesir eden, tüm diğer mekanların önüne geçen, içeri girildiği anda beni kavrayan, kuşatan, sarsan, büyüleyen yer, caminin sıcak avlusu oldu... Avluya ayakkabılar çıkarılarak giriliyor. Çorapla veya yalınayak. Öğle vakti güneşin kızdırdığı mermer zemin ayak tabanlarını yakıyor, hızlı hızlı yürüyor insanlar. Giriş kapıların önünde yığılan kalabalıklar, cellabe giymiş turistler, oyun oynayan çocuklar ve hatta gölge bir köşeye kıvrılıp uyuyanlarla dolu avlu. Binayı adeta bir havuz gibi aksettiren mermer zeminin üzerine, gün batımına doğru giderek uzayan insan ve sütun gölgeleri düşüyor. Bir bakmışsınız güherçileden yana zengin bir sürpriz gönderiyor takla atarak binanın üzerinde uçan güvercinler. İnsanların, güvercinlerin, gölgelerin sürekli hareket ettiği bir sahnede buluyorsunuz kendinizi… Avlu dikdörtgen planlı, üç yanı revaklarla çevrili. Doğu, batı ve kuzey kenarları içten eyvanlı. Kuzeydeki uzun kenarların eyv...