Mora Çalan Mavi

Lise yıllarından kalan turuncu kaplı bir Sanat Tarihi kitabım vardı. İçi saman kağıttan. Parmağımızı tükürüklemeden çeviremezdik sayfalarını. Her açtığımız sayfada kitabın kötü cildi biraz daha parçalanırdı. Leonardo’nun bir portresi ve grek süslemeleri vardı kapağında, hafızam beni yanıltmıyorsa. Üzerinden 20 – 25 sene geçtikten sonra bir kapağı hatrımda o kitabın, bir de Yunan mimarisinde görülen düzenlerin (nizamlar) anlatıldığı bölüm. Başka bir şey hatırlamıyorum... Esasen düzenlerden ziyade bu düzenlerin kendine has sütûnları ve sütûn başlıkları yer edegeldi zihnimde: - Dor Düzeni - İyon Düzeni - Korint Düzeni Sonraları Mısır medeniyetinin, Pers medeniyetinin kendilerine has sütunlarına rast geldiysek de mimaride ilk olarak Yunan sütûnları ile tanıştırıldık. Hatta sadece onlarla tanıştırıldık desem yeridir... *** Şair, şiir üzerine nesretmişti: “Bu yazıların bir mazereti varsa, o da ‘baş’ın ancak ‘omuzlar’ üzerinde durabileceğine olan inancımdır.” demişti... Sütûnlar b...

Kısmet oldu, iki ay arayla Suriye’ye iki kez gitme fırsatı bulduk 2008 yazında. Her iki gidişimde de şehrin merkezini oluşturan, çekici, etkileyici, ilham verici, sarsıcı, kuşatıcı Emeviye Camii’nde buluverdim kendimi. Güneşin altında kavrulan avlusu, Şii ziyaretçilerinin coşkusu, dört mezhebin dört imamına tahsis edilmiş dört mihrabı, İmam Gazali, Selahaddin-i Eyyûbî, Mithat Paşa (Suriyelilerin deyişiyle: Başa), Cemal Paşa, Said-i Nursi, Türk Hava Şehitleri derken, üzerimize sinen bir kültür, din ve tarih buğusu... İki kelam etmek isteriz Şam Emeviye Camii üzerine... İsteriz de varalım evvela Akdeniz’e, Ege’ye... Sonra dönelim Dımeşk’in “cami–i kebir”ine... (Yazımız biraz uzun olacağa benzer... Bu yüzden tekmili birden vermektense, kısım kısım yayınlayalım da okunabilir olsun diye niyet eyledik... İlk kısmı giriş niyetine buyurun...) *** Girit adası, MÖ 3000 ile 2500’ler civarına Anadolu, Mezopotamya ve Mısır uygarlık alanlarının arasında Minos adıyla anı...