Mutlu Seneler (6)
Ya biz? Dünyada bizim
yaşadığımız coğrafyalarda hangi takvimler kullanılagelmiş?
Yaşadığımız coğrafya sürekliliği
olan, başat Çin medeniyetinin tesiri altındadır. Sümer rahiplerinin MÖ
3500’lerde kullanıp tarih devirlerini açtığı yazının, MÖ.3000’lerde Çinliler
tarafından da kullanılmaya başlandığı biliniyor.
Çin kaynaklarında “Türük” diye
anılan atalar, Orta Asya’da göçebe ve savaşçı boylar halinde yaşamakta, kâh
yerleşik Çin şehirlerine, kâh Hazar’ın kuzeyinden Roma sınırlarına, kâh
Maveraünnehir’in mümbit topraklarına varlıklarıyla tesir etmektedirler.
Yerleşik Çin medeniyeti MÖ 3500’lerde mürekkebi, MS 1. yüzyılda kâğıdı, MS
593’te ise matbaayı icâd ederek kullanmaya başlarken, Türüklerin ilk yazılı
kayıtları MS. 730 - 735 senelerinde yazılan Bilge Kağan ve Kül Tigin Kitabeleri
olacaktır. Bu tarih Ahameniş İmparatoru Darius adına Kermanşah’ta dikilen
Behistun Kitabeleri’nden yaklaşık 1.200 sene kadar sonraya denk gelir.
Göçebe Türkler doğal olarak
yerleşik Çin medeniyetinin takvimini kullanmaya başlar. 1918’de ölen Fransız
Sinolog Edouard Chavannes’in aksini iddia eden tezine rağmen, bugün “12
Hayvanlı Türk Takvimi” diye efsaneleştirilen takvimin, esasen yerleşik Çin medeniyeti
tarafından geliştirildiği daha çok kabul görüyor. Takvim zamanla Çin medeniyetinin etki alanına yayılır;
Moğollar, Tibetliler, Taylandlılar, Burmalılar ve dahi Türkler tarafından da kullanılmaya
başlanır.
|
No.
|
Çin Yılı
|
Türk Yılı
|
|
1
|
Fare
|
Sıçan
|
|
2
|
Manda
|
Sığır
|
|
3
|
Kaplan
|
Pars
|
|
4
|
Kedi
|
Tavşan
|
|
5
|
Ejderha
|
Ulug (Ejderha)
|
|
6
|
Yılan
|
Yılan
|
|
7
|
At
|
Yunt (At)
|
|
8
|
Keçi
|
Koyun
|
|
9
|
Maymun
|
Bıçın (Maymun)
|
|
10
|
Horoz
|
Tabuk (Horoz)
|
|
11
|
Köpek
|
İt
|
|
12
|
Domuz
|
Domuz
|
12 Hayvanlı takvimle ilgili
daha fazlasını merak edenlere:
Yorumlar